Πέμπτη 2 Μαρτίου 2017

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ 0 -12 ΜΗΝΩΝ.

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΣΤΑΔΙΑ:
 Η ανάπτυξη προχωράει κεφαλοουριαία (από το κεφάλι προς τα άκρα), π.χ. ο έλεγχος της κεφαλής προηγείται του ελέγχου των άνω άκρων. Επίσης η ανάπτυξη προχωράει φυγόκεντρα (από το κέντρο προς την περιφέρεια), π.χ. ο έλεγχος των ώμων κατακτάται πριν από τον έλεγχο των δακτύλων.
0-12 ΜΗΝΩΝ.
0-1 μηνός:
      Στην αδρή κινητικότητα:
  • από τη γέννηση έχει μία σειρά από αντανακλαστικά που του επιτρέπουν να επιβιώσει, π.χ. το αντανακλαστικό του θηλασμού, και να έχει επαφή με το περιβάλλον, π.χ. αντανακλαστικό του δραγμού και αυτόματες κινήσεις βαδίσματος
  • αντιδρά και σε αντιληπτικά ερεθίσματα (ακουστικά, οπτικά και απτικά)
  • δεν στηρίζει το κεφάλι, βρίσκεται σε θέση κάμψης και κυριαρχεί ο καμπτικός τόνος (νεογνική φυσιολογική κάμψη)
  • έχει τα ισχία και τα γόνατα σε κάμψη και απαγωγή και την ποδοκνημική σε ραχιαία κάμψη
  • στην ύπτια θέση βλέπουμε το Ασύμμετρο Τονικό Αυχενικό Αντανακλαστικό (Α.Τ.Α.Α.).
      Στη γνωστική ανάπτυξη:
  • έρχεται σε επαφή με το περιβάλλον μέσω των αντανακλαστικών
  • θηλάσει, πιάνει, κοιτάει το φως, βγάζει ήχους και κινείται.
       1 μηνός:
       Στην αδρή κινητικότητα:
  • στην ύπτια θέση μπορεί να κρατήσει το κεφάλι του στη μέση γραμμή για μερικά δευτερόλεπτα
  • παρακολουθεί με τα μάτια αντικείμενο σε απόσταση 20 πόντων
  • στην πρηνή θέση γυρίζει το κεφάλι του για να ξαπλώσει στο μάγουλο
  • σηκώνει το κεφάλι για λίγα δευτερόλεπτα
  • στην καθιστή θέση στηρίζει το κεφάλι για λίγα δευτερόλεπτα (κυρτή πλάτη)
  • τραβώντας το βρέφος από την ύπτια θέση με τα χέρια, το κεφάλι πέφτει προς τα πίσω
  • εμφανίζει στασικά αντανακλαστικά και αντίδραση Μoro (ή του ξαφνιάσματος)
  • στο ρολάρισμα αρχίζει να γυρίζει από την πρηνή θέση στο πλάι
  • τα άνω και τα κάτω άκρα βρίσκονται σε μικρότερη κάμψη (1 με 2 μηνών)
  • στην όραση δεν υπάρχει διαφοροποίηση σε σχήματα και χρώματα, υπάρχει σαφής εντόπιση αντικειμένου και μπορεί να παρακολουθεί κινούμενα αντικείμενα.
  • Στη γλωσσική ανάπτυξη:
  • στους πρώτους 2 μήνες της ζωής του βγάζει κραυγές ή κλαίει όταν είναι κουρασμένο, όταν πεινάει και όταν είναι βρεγμένο ή λερωμένο.
  • 4 μηνών:
    Στην αδρή κινητικότητα:
  • στην ύπτια θέση κρατάει το κεφάλι στη μέση γραμμή και μπορεί να προσπαθήσει να χτυπήσει κρεμαστά παιχνίδια
  • στην πρηνή θέση σηκώνεται στους αγκώνες (στηρίζεται στα αντιβράχια τα οποία βρίσκονται σε πρηνισμό)
  • στην καθιστή κρατάει το κεφάλι
  • τραβώντας το βρέφος από την ύπτια θέση από τα χέρια, το κεφάλι πέφτει λίγο προς τα πίσω
  • στο ρολάρισμα γυρίζει από την πρηνή θέση στο πλάι
  • στην όραση στον 2ο και 3ο μήνα υπάρχει έλεγχος των οφθαλμικών κινήσεων, οπτική εντόπιση και αρχή οπτικής αντιληπτικότητας
  • στον 2ο-3ο μήνα η σύλληψη είναι ακόμα αυτόματη αντίδραση και δεν υπάρχει εκούσια άφεση
  • αντίδραση Landau (έκταση κεφαλής-κορμού-άνω άκρων την ίδια στιγμή)
  • Στην λεπτή κινητικότητα:
  • μειώνεται το αντανακλαστικό του δραγμού
  • αρχίζει να πιάνει αντικείμενα με όλα τα δάκτυλα (παλαμιαία σύλληψη) και μπορεί να τα αφήσει
  • συχνά πιάνει και με τα δύο χέρια μαζί (αρχή αμφίπλευρου συντονισμού)
  • υπάρχει χρήση του αντίχειρα και του δείκτη χωρίς ακρίβεια.
  • Στην γνωστική ανάπτυξη:
  • μέχρι 4 μηνών το μωρό βρίσκεται, σύμφωνα με τον Piaget, στο στάδιο των Πρωτογενών ανακυκλωτικών αντιδράσεων, δηλαδή αν κάνει κάτι τυχαία και το πετύχει θα προσπαθήσει να το επαναλάβει, π.χ. βάζει το χέρι στο στόμα
  • το μωρό αρχίζει να αναπτύσσει καινούρια συμπεριφορικά πρότυπα, συνδυάζοντας παλιές συμπεριφορές
  • βλέπει καλύτερα και παρακολουθεί τα αντικείμενα που κινούνται
  • ψάχνει για την αιτία των ακουστικών ερεθισμάτων
  • χαμογελάει γενικά σε πρόσωπα
  • βγάζει ήχους και υπάρχει διαφοροποίηση στο κλάμα
  • ασχολείται κυρίως με το σώμα του και με το άμεσο περιβάλλον του.
  • Στη γλωσσική ανάπτυξη:
  • μέχρι τον 4ο μήνα οι κραυγές έχουν γίνει πιο συγκεκριμένες και εκφράζουν επίσης ευχαρίστηση
  • το κλάμα διαφέρει ανάλογα με το συναίσθημα (θυμός, φόβος, πόνος, κ.λπ.).
  • 7 μηνών:
    Στην αδρή κινητικότητα:
  • στην ύπτια θέση σηκώνει το κεφάλι σαν να προσπαθεί να καθίσει
  • στην πρηνή θέση σηκώνεται στηριζόμενο στις παλάμες και προσπαθεί να γυρίσει
  • στην καθιστή θέση κάθεται για λίγο χωρίς υποστήριξη
  • στην καθιστή θέση αναπτύσσεται η έκταση στον κορμό, ο οποίος είναι ελαφρός σε κάμψη προς τα εμπρός και με τα γόνατα κεκαμένα (6 μηνών)
  • αναπτύσσονται οι προστατευτικές αντιδράσεις προς τα εμπρός (6-7 μηνών)
  • στο ρολάρισμα γυρίζει από την πρηνή θέση στην ύπτια και αντίθετα
  • στην κίνηση στέκεται με στήριξη παίρνοντας μεγάλο ποσοστό του βάρους του, χοροπηδάει
  • διατηρείται η τετραποδική θέση
  • από την τετραποδική θέση πραγματοποιεί ταλαντώσεις μπρος-πίσω και μεταφορές βάρους από τη μία πλευρά στην άλλη, προετοιμαζόμενο για μπουσούλημα.
  • Στην λεπτή κινητικότητα:
  • μεταφέρει ένα αντικείμενο από το ένα χέρι στο άλλο
  • κρατάει έναν κύβο στην παλάμη (6 μηνών)
  • κρατάει τον κύβο με συμμετοχή και των δακτύλων (8 μηνών).
  • Στη γλωσσική ανάπτυξη:
  • τον 5ο με 6ο μήνα το μωρό βγάζει ήχους και μονοσύλλαβα συνεχώς, τα οποία συνδέονται με το όνομά του, τη μητέρα του και με άλλα γνωστά αντικείμενα, π.χ. μα-μα , ντα-ντα
  • κάνει βαβουλίσματα
  • Στη σίτιση:
  • σε ηλικία 7-8 μηνών αρχίζει να τρώει φαγητό που απαιτεί μάσημα.
  • 10 μηνών:
    Στην αδρή κινητικότητα:
  • στην πρηνή θέση παίρνει θέση για μπουσούλημα
  • έχει κατακτηθεί η καθιστή θέση διότι έχουν τελειοποιηθεί οι ισορροπιστικές αντιδράσεις στη θέση αυτή
  • στην καθιστή θέση κάθεται με καλό έλεγχο, γυρίζει στο πλάι για να πιάσει παιχνίδια
  • αλλάζει θέση από την καθιστή στην πρηνή
  • στην κίνηση αρχίζει να μπουσουλάει
  • στον 9ο μήνα έρχεται σε θέση «αρκουδίσματος» (παλάμες και πέλματα στο πάτωμα). Έπειτα ανασηκώνει τον κορμό στηριζόμενο στα γόνατα των κάτω άκρων προετοιμάζοντας την ημιγονυπετή θέση, από την οποία θα έρθει με τράβηγμα από τα άνω άκρα στην ορθοστάτηση
  • σηκώνεται όρθιο τραβώντας έπιπλα, στέκεται και κάθεται όρθιο με στήριξη.
  • Στην λεπτή κινητικότητα:
  • δείχνει αντικείμενα χρησιμοποιώντας τον δείκτη
  • κάνει σύλληψη με αντίθεση στον αντίχειρα
  • απλώνει τα χέρια του σε δοχεία για να πιάσει αντικείμενα
  • στη συνέχεια αναπτύσσονται οι λαβές «σύλληψη της λαβίδας» και «σύλληψη της τανάλιας».
  • Στη γνωστική ανάπτυξη:
  • από 4 μέχρι 9 μηνών, βρίσκεται στο στάδιο των Δευτερογενών ανακυκλωτικών αντανακλαστικών του Piaget
  • το μωρό προσπαθεί τώρα να επαναλάβει ενδιαφέροντα γεγονότα που έχουν συμβεί, όχι μόνο με το σώμα του, αλλά και με αντικείμενα από το περιβάλλον
  • ξεκινά να ερευνά το περιβάλλον του με ενδιαφέρον
  • επαναλαμβάνει κινήσεις που προκαλούν κάποια αντίδραση-απάντηση από το περιβάλλον
  • προκαλεί την προσοχή των άλλων και επαναλαμβάνει κινήσεις που προκαλούν τις κινήσεις των άλλων, π.χ. χαμογελάει για να χαμογελάσει και η μητέρα του
  • θυμάται τι κάνουν διάφορα αντικείμενα και δοκιμάζει παρόμοια αντικείμενα για να πετύχει το ίδιο αποτέλεσμα
  • διακρίνεται η έναρξη της δυνατότητας για ταξινόμηση και κατηγοριοποίηση
  • αρχίζει να καταλαβαίνει τη μονιμότητα των αντικειμένων
  • αρχίζει να αναγνωρίζει τη σειρά με την οποία γίνονται οι διάφορες καθημερινές δραστηριότητα
  • πιστεύει ότι αυτό είναι υπεύθυνο για κάθε γεγονός.
  • Στη γλωσσική ανάπτυξη:
  • τον 8ο μήνα προφέρει δισύλλαβες λέξεις, όπως «μαμά» και «μπαμπά».
  • Στη σίτιση:
  • σε ηλικία 9-10 μηνών τρώει ξηρή τροφή χρησιμοποιώντας τα χέρια του (σημαντική κίνηση επειδή οδηγεί στην κίνηση που απαιτείται για τη χρήση του κουταλιού).
  • 12 μηνών:
    Στην αδρή κινητικότητα:
  • από την καθιστή θέση μπορεί να γυρίσει για να μπουσουλήσει
  • περπατάει με στήριξη από το ένα χέρι
  • κρατώντας τα έπιπλα κάνει πλάγια βήματα και σηκώνεται από την καθιστή θέση.
  • Στην λεπτή κινητικότητα:
  • περνάει μικρά αντικείμενα από μικρά ανοίγματα
  • μπορεί να γυρίσει σελίδες (μερικές μαζί)
  • χτυπάει παλαμάκια
  • κρατάει έναν κύβο με ώριμο τρόπο (με τον αντίχειρα και τον δείκτη).
  • Στη γνωστική ανάπτυξη:
  • από 9 μέχρι 12 μηνών, εμφανίζεται για πρώτη φορά μία σκοπιμότητα στις δραστηριότητες του μωρού
  • θέτει έναν στόχο και κατανοεί τη διαδικασία για την επίτευξή του
  • αναγνωρίζει την ανεξάρτητη ύπαρξη αντικειμένων (και τη δική του)
  • καταλαβαίνει ενδείξεις και περιμένει να συμβούν μελλοντικά γεγονότα ως φυσικά επακόλουθα κάποιων τωρινών γεγονότων
  • μιμείται καινούριες συμπεριφορές
  • αρχίζει να καταλαβαίνει την έννοια του χώρου, τις αλλαγές σε μέγεθος και σχήμα και την αρχή των αντικειμένων ανάλογα την οπτική γωνία (ασχολείται ιδιαίτερα με το βάζει ένα αντικείμενο μέσα σε ένα άλλο)
  • αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι και άλλα πρόσωπα μπορεί να έχουν μερική ευθύνη για κάποιο γεγονός.
  • Στη γλωσσική ανάπτυξη:
  • προφέρει μικρές λέξεις
  • καταλαβαίνει διάφορες ερωτήσεις και συζητήσεις.
  • Στη σίτιση:
μέχρι την ηλικία των 12 μηνών το μωρό αρχίζει να κάνει προσπάθεια να πιάσει το κουτάλι και να φάει μόνο του. 


Βιβλιογραφία : Σηφάκη, Μ. (2002). Τομέας κινητικότητας: τυπική ανάπτυξη στασικού ελέγχου. Εργοθεραπεία σε παιδιά και εφήβους με νευρομυϊκές διαταραχές: διδακτικές σημειώσεις. Αθήνα
Σηφάκη, Μ. (1998). Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής ΙΙ: διδακτικές σημειώσεις. ΑθήναI  llingworth, R.S. (1984). Ορόσημα ανάπτυξης. Βασική ανιχνευτική εξέταση: 0-4 χρονών (3η έκδοση). Αθήνα: Επιστημονικές Εκδόσεις Γρηγόρης Κ. Παρισιανός
Το άρθρο γράφτηκε στα πλαίσια πρακτικής άσκησης.
Αργυρώ Φουστέρη Φοιτήτρια Εργοθεραπείας ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ
Πολιτάκη Μαρκέλλα Παιδιατρική Εργοθεραπέυτρια

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου