Παρασκευή 29 Ιανουαρίου 2016

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΘΕΩΡΙΩΝ σε παιδιά με σύνδρομο ASPERGER.

Oι εκπαιδευτικοί έχουν την ευθύνη κατά τη διδασκαλία:     
         
   • να αναγνωρίζουν πρότυπα δυνατοτήτων και δυσκολιών    
        
    • να στηρίζοντε στις δυνατότητες    

    • να γενικεύουν τις αποτελεσματικές στρατηγικές παρέμβασης.


 Πώς μπορούμε να επιτύχουμε τους παραπάνω στόχους στο παιδί με σύνδρομο Asperger; Τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκε μια τάση απομάκρυνσης από την απλή κατηγοριοποίηση των παιδιών και δόθηκε περισσότερη έμφαση στο σχεδιασμό της παρέμβασης με βάση τη διάγνωση. Η συμπεριφορική σχολή έδωσε έμφαση στην παρέμβαση σε επίπεδο παρατηρούμενων συμπεριφορών και στις συνέπειές τους. Από την εμπειρία μας με παιδιά με σύνδρομο Asperger θεωρούμε ότι η διάγνωση είναι καθοριστικής σημασίας. Προκειμένου να παρέχουμε αποτελεσματική εκπαίδευση στα παιδιά με το σύνδρομο, είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε τη φύση και την ποιότητα των διαταραχών, την πηγή των δυσκολιών, τις περιοχές δυνατοτήτων, ουσιαστικά τις γνωστικές ικανότητες του κάθε παιδιού. Η προσπάθεια να αλλάξει κανείς και να τροποποιήσει μεμονωμένα τις ατομικές συμπεριφορές στα παιδιά με σύνδρομο Asperger είναι μια τεχνική με πολλά αρνητικά στοιχεία. Μέχρι πρόσφατα, τα παιδιά με αυτισμό αντιμετωπίζονταν με αυτό τον τρόπο στην εκπαίδευση. Αν και είχε αναγνωριστεί ότι είναι οργανική διαταραχή
 που χαρακτηρίζεται από ένα φάσμα αναγνωρίσιμων συμπεριφορών, έλειπε η γνώση στο επίπεδο των ψυχολογικών λειτουργιών. Η κατανόηση της φύσης των δυσκολιών είναι αποτέλεσμα του εντοπισμού της τριάδας των διαταραχών, η οποία επισήμανε την κοινωνική ανεπάρκεια αυτών των παιδιών. Παλιότερα κυριαρχούσε η άποψη ότι οι δυσκολίες λόγου και ομιλίας ήταν η αιτία των δυσκολιών στην κοινωνικότητα. Σήμερα, θεωρείται ότι η δυσκολία στην κοινωνική αλληλεπίδραση και στην κατανόηση προκαλούν τις δυσκολίες επικοινωνίας και πολλές από τις διαταραχές της συμπεριφοράς. Οι προσπάθειες εξήγησης της αιτίας των κοινωνικών δυσκολιών οδήγησαν στη διερεύνηση της ψυχολογικής λειτουργίας του παιδιού και στις ψυχολογικές θεωρίες, οι οποίες είναι ιδαίτερα σημαντικές, επειδή οδηγούν στη δημιουργία προσεγγίσεων αξιολόγησης και παρέμβασης.

 Η   «Θεωρία του Νου» :

      Στην ικανότητα αυτή στηρίζεται η αλληλεπίδρασή μας με τους άλλους, μας βοηθά να κατανοήσουμε τη συμπεριφορά των άλλων και επηρεάζει τις πράξεις μας απέναντί τους. Με ψυχολογικούς όρους, πρόκειται για την ικανότητα να αντιληφθούμε ότι οι άλλοι διαθέτουν νοητικές λειτουργίες όπως προθέσεις, ανάγκες, επιθυμίες και πεποιθήσεις, οι οποίες μπορεί να διαφέρουν από τις δικές μας. Η ικανότητα αυτή ονομάζεται «Θεωρία του Νου» (τheory of Mind).
Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger παρουσιάζουν δυσκολίες στη «Θεωρία του Νου». Τα πιο ικανά παιδιά παρουσιάζουν κάποιου βαθμού κατανόηση, αλλά πολύ αργότερα από τα φυσιολογικά αναπτυσσόμενα παιδιά. Η Happe και η Frith ( 1995) υποστηρίζουν ότι η δεξιότητα κατακτάται μεταξύ 9 και 14 χρόνων, σε αντίθεση με τα φυσιολογικά παιδιά, τα οποία την κατακτούν στην ηλικία των 4 χρόνων. Φαίνεται ότι η οδός που οδηγεί στην κατανόηση της νοητικής κατάστασης των άλλων, ακόμη και η κατανόηση ότι οι άλλοι διαθέτουν νοητική κατάσταση, είναι πολύ δύσκολη για τα άτομα με σύνδρομο Asperger και μπορεί να παραλληλιστεί σε σοβαρότητα με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το παιδί με δυσλεξία να μάθει να διαβάζει. Αντίθετα, για μας είναι τόσο εύκολο, σε βαθμό που θεωρούμε ότι γεννηθήκαμε μ' αυτή την ικανότητα. Ακόμη και όταν το παιδί με σύνδρομο Asperger κατακτά σε μικρό βαθμό αυτή την ικανότητα μπορεί να μην προχωρήσει στο επόμενο στάδιο κατανόησης, ότι δηλαδή οι άλλοι δεν έχουν απλώς σκέψεις και συναισθήματα, αλλά έχουν σκέψεις και συναισθήματα για τις σκέψεις τους και για εκείνες των άλλων. Η ικανότητα των παιδιών με σύνδρομο Asperger σε καθήκοντα που απαιτούν «Θεωρία του Νου» μπορεί να διερευνηθεί σε πρακτικές καταστάσεις μέσα στην τάξη. Παρόμοιο με το Τεστ Σάλι/Αν, που μπορεί να γίνει εύκολα, είναι το Τεστ Smarties (Perner et al., 1989). Δείχνετε στο παιδί το κουτί με καραμέλες Smarties και το ρωτάτε τι νομίζει ότι περιέχει. Μόλις απαντήσει Smarties, του δείχνετε ότι περιέχει ένα στυλό. Το ρωτάτε στη συνέχεια τι θα απαντούσε ένα άλλο παιδί στην ίδια ερώτηση. Το παιδί με σύνδρομο Asperger απαντά σταθερά «στυλό>>. Ακόμη και όταν ένα άλλο παιδί δώσει την ίδια απάντηση, το παιδί με σύνδρομο Asperger δεν αντιλαμβάνεται τη διαφορά. Η διαδικασία αυτή μπορεί να επαναληφθεί με υλικό από την τάξη. Αδειάστε τις μπογιές, χωρίς να σας βλέπει το παιδί, βάλτε μέσα τουβλάκια και κάντε την ίδια ερώτηση.

Επιπτώσεις τωv διαταραχών στη «θεωρία του Νου» 
• Δυσκολία στην πρόβλεψη της συμπεριφοράς των άλλων, η οποία οδηγεί σε φόβο και αποφυγή της συναναστροφής. 
• Δυσκολία να αντιληφθούν τις προθέσεις των άλλων και να κατανοήσουν τα κίνητρα των συμπεριφορών τους. 
• Δυσκολία να εξηγήσουν τη συμπεριφορά τους. 
• Δυσκολία να κατανοήσουν τόσο τα δικά τους όσο και τα συναισθήματα των άλλων, που οδηγεί σε έλλειψη ενσυναίσθησης.
• Δυσκολία να κατανοήσουν ότι η συμπεριφορά επηρεάζει τις σκέψεις και τα συναισθήματα των άλλων και οδηγεί σε έλλειψη κινήτρου να ευχαριστήσουν.
• Δυσκολία να αντιληφθούν τι ξέρουν ή τι μπορεί να ξέρουν οι άλλοι, με αποτέλεσμα σχολαστική ή ακατανόητη ομιλία.
• Αδυναμία να αντιληφθούν και να αντιδράσουν ανάλογα με το ενδιαφέρον του συνομιλητή.
• Αδυναμία να σκεφθούν τι μπορεί να σκέφτονται οι άλλοι για τις πράξεις τους.
• Αδυναμία να παραπλανήσουν και να κατανοήσουν τι σημαίνει «ξεγελώ».
• Δεν εστιάζουν την προσοχή τους, με αποτέλεσμα περιορισμένα ή παράξενα ενδιαφέροντα.
• Έλλειψη κατανόησης της κοινωνικής αλληλεπίδρασης που οδηγεί σε δυσκολίες να περιμένουν τη σειρά τους, να διατηρήσουν μια συζήτηση και στην ακατάλληλη βλεμματική επαφή.
• Δυσκολία να κατανοήσουν την προσποίηση και να διαφοροποιήσουν το πραγματικό από το φανταστικό.

Όλες αυτές οι δυσκολίες είναι αποτέλεσμα των ελλειμμάτων στη «θεωρία της Νόησης» και επηρεάζουν την ικανότητα του παιδιού να αλληλεπιδράσει κοινωνικά στην τάξη και στο ευρύτερο σχολικό περιβάλλον. Επηρεάζουν όχι μόνο τη συμπεριφορά του, αλλά και τη σκέψη του, και συνεπώς την ικανότητα να ωφεληθεί από το σχολείο.

Αποσπάσματα από το βιβλίο VAL CUMINE, JULIA LEACH, GILL STEVENSON 
ΣΎΝΔΡΟΜΟ ASPERGER
Πολιτάκη Μαρκέλλα Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια.

Τετάρτη 27 Ιανουαρίου 2016

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΩΜΑΤΟΓΝΩΣΙΑΣ !

Μια δραστηριότητα διασκεδαστική με στόχο την ανάπτυξη πολλών δεξιοτήτων.Πήραμε μεγάλο χαρτόνι και μαρκαδόρους και το στερεώσαμε στο πάτωμα.Δόθηκαν οδηγίες στο παιδί πριν ξαπλώσει.Το παιδί διάλεξε τη θέση που ήθελε να πάρει.Έγινε το περίγραμμα και στη συνέχεια το κολλήσαμε στο τοίχο.Δίνουμε το ελεύθερο να ζωγραφίσει με όποια χρώματα θέλει τα ρούχα του.Διάλεξε ποιος



θα ζωγραφίσει το πρόσωπό του.Αυτή η δραστηριότητα έγινε για ανάπτυξη εμπιστοσύνης,συνεργασίας,διάκρισης δεξιού αριστερού,σωματογνωσίας,γραφοκινητικων δεξιοτήτων,έναρξη και λήξη δραστηριότητας,λήψη αποφάσεων,ζωγραφική εντός πλαισίου και θετική ενίσχυση απο το αποτέλεσμα!
Πολιτακη Μαρκέλλα Εργοθεραπευτρια.

Παρασκευή 22 Ιανουαρίου 2016

ΠΩΣ ΝΑ ΒΑΛΟΥΜΕ ΟΡΙΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ

Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ

Βάζοντας όρια μέσα από προσεκτικά επιλεγμένες λέξεις .

 Η μέθοδος της αγάπης και της λογικής είναι μια φιλοσοφία επιβολής νόμου και τάξης. Μόνο και μόνο επειδή προτείνουμε να αποφεύγουν οι γονείς να δίνουν διαταγές και να επιβάλλουν τις δικές τους λύσεις στα προβλήματα των παιδιών τους, δεν σημαίνει πως δίνουμε τις ευλογίες μας σε οποιαδήποτε μορφή ανάρμοστης συμπεριφοράς. Τίποτα δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την αλήθεια. Κανείς μας δεν εγκρίνει με κανέναν τρόπο την άσχημη συμπεριφορά. Βέβαια αφήνουμε τα παιδιά μας να κάνουν λάθη, αλλά δεν επιβραβεύουμε με τα λόγια μας τις ατασθαλίες τους.  Αποφεύγουμε να κάνομε κήρυγμα και ποτέ δεν τους λέμε ότι μόλις έμαθαν. Πιστεύουμε  ότι το να τους λέμε τι να σκεφτούν είναι αντιπαραγωγικό. Μπορούμε να τους προσφέρουμε καθοδήγηση , ωστόσο πρέπει να μάθουν να σκέφτονται μόνα τους. Κάνοντας εφαρμόσιμες δηλώσεις και δίνοντας επιλογές, είμαστε σε θέση να το επιτύχουμε.
  Η μέθοδος της αγάπης και της λογικής έχει να κάνει με τη θέση στεγανών ορίων και περιορισμών απ' όταν τα παιδιά μας είναι ακόμα νήπια. Τα όρια αυτά όχι μόνο προστατεύουν τα παιδιά από άσχημες καταστάσεις, αλλά επιπλέον μας επιτρέπουν να δίνουμε το παράδειγμα για σωστή ενήλικη συμπεριφορά φροντίζοντας τον εαυτό μας. Ας δούμε κάποια παραδείγματα. 'Όλα τα μωρά σε ηλικία έξι περίπου μηνών ανακαλύπτουν τη δύναμή τους και προσπαθούν να εκπαιδεύσουν τη μητέρα τους να πιάνει το μπιμπερό αμέσως μόλις πέσει από το παιδικό καρεκλάκι, για να το ρίξουν πάλι και εκείνη να το ξανασηκώσει. Κάποιες μητέρες πιάνουν μία μόνο φορά το μπιμπερό, οι περισσότερες τρεις και τέσσερις φορές.  Το διασκεδάζουν και σηκώνουν το μπιμπερό τουλάχιστον δύο ή τρεις φορές σε κάθε τάισμα του μωρού. Το μωρό, από την πλευρά του, βρίσκει πιο διασκεδαστικούς τους γονείς που αναστενάζουν ή θυμώνουν όταν αναγκάζονται να μαζέψουν το μπιμπερό: «Μπορείς, σε παρακαλώ πολύ, να σταματήσεις να πετάς κάτω το μπιμπερό σου;»
  Άλλοι, πάλι, γονείς μένουν ήρεμοι και άλλοι λένε γλυκά «Έχεις την επιλογή να πετάξεις κάτω το μπιμπερό μόνο μία φορά όσο σε ταΐζω, εγώ θα το μαζέψω και μετά καλό θα ήταν να φυλάξεις τις δυνάμεις σου για το επόμενο γεύμα». Το παιχνίδι γίνεται πιο σύντομο και λιγότερο διασκεδαστικό για το μωρό, αλλά η ζωή των γονιών γίνεται πιο εύκολη και σύντομα το παιχνίδι σταματά. Οι περιορισμοί που βάζουμε στα παιδιά μας στην πραγματικότητα είναι περιορισμοί που θέτουμε στον εαυτό μας. Όσο πιο ελαστικοί και αναποφάσιστοι είμαστε με τα δικά μας όρια, τόσο πιο χαλαροί και ασυνεπείς παρουσιαζόμαστε όσον αφορά τα όρια που θέτουμε στα παιδιά μας. 
 Όσο πιο νωρίς αρχίσουν τόσο το καλύτερο. Όταν τα παιδιά μας φεύγουν από τη φροντίδα μας, θέλουμε να έχουν αποκτήσει σωστό τρόπο σκέψης, να είναι ικανά να αντιμετωπίσουν τα μεγαλύτερα προβλήματα και τις αναποδιές της ζωής με ικανότητα και κοινή λογική. Έτσι, αφού δεν δίνουμε διαταγές στα παιδιά μας, τότε ποιος είναι ο σωστός τρόπος να τους μιλάμε; Τα όρια είναι πολύ σημαντικά στη μέθοδο της αγάπης και της λογικής. Τα παιδιά μας έχουν ανάγκη την ασφάλεια μέσα στην οποία μπορούν να αρχίσουν να παίρνουν τις σημαντικές αποφάσεις της ζωής τους. Επιβάλλεται να γνωρίζουν τα όρια.

FOSTER CLlNE, JIM FAY
Από το βιβλίο : ΜΕΓΑΛΩΣΤΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΑΣ ΜΕ ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΛΟΓΙΚΗ.  Διδάξτε τους την υπευθυνότητα.
Κεφάλαιο 5ο . Σελίδα 89.

Συναντώντας καθημερινά γονείς με δυσκολία να θέσουν όρια στα παιδιά τους και καθώς και ή ίδια είμαι γονέας δύο ενηλίκων πλέον ,στη προσπάθεια να διευκολύνω σε αυτό το δύσκολο κομμάτι, το διάβασα και σας το παραθέτω ως αρχή στη προσπάθεια. Σύντομα θα ακολουθήσουν και άλλα κομμάτια του χρήσιμου αυτού βιβλίου στο blog.
Πολιτάκη Μαρκέλλα Εργοθεραπεύτρια.