Τρίτη 19 Σεπτεμβρίου 2017

ΤΑ ΕΙΔΗ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ






  Τα παρακάτω είδη παιχνιδιού εμφανίζονται ανάλογα με το αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού. Αυτό δε σημαίνει πως όλα τα παιδιά θα αναπτύσσουν όλα τα είδη παιχνιδιού και στον ίδιο βαθμό.

·       Αισθητικοκινητικό παιχνίδι ( sensorimotor play )


   Το αισθητικοκινητικό παιχνίδι εμφανίζεται από τον πρώτο χρόνο της ζωής του παιδιού και κυριαρχεί κατά τη διάρκεια του δεύτερου χρόνου. Κατά τη διάρκεια της ημέρας τα βρέφη αφιερώνουν πολύ χρόνο για να παίζουν με τα άκρα τους και το σώμα τους με αποτέλεσμα να βιώνουν διάφορες αισθήσεις. Τα παιδιά αντανακλούν ικανοποίηση μέσα από αυτές τις δράσεις. Μετά το πέρας των δύο ετών, παρόλη τη συνύπαρξη με άλλα είδη παιχνιδιού, το αισθητικοκινητικό παιχνίδι εξακολουθεί να εμφανίζεται και μετατρέπεται σε αδρό κινητικό παιχνίδι π.χ. σχοινάκι, ποδήλατο. Το αισθητικοκινητικό παιχνίδι μπορεί να συνεχιστεί και σε μεγαλύτερες ηλικίες.



·       Εξερευνητικό παιχνίδι ( exploratory play )


   To εξερευνητικό  παιχνίδι ξεκινά από την βρεφική ηλικία.  Σε αυτό το είδος το παιδί ασχολείται με αντικείμενα-παιχνίδια και προσπαθεί μέσα από επαναληπτικές δράσεις να ανακαλύψει πως αυτά λειτουργούν. Π.χ. το παιδί πατάει συνεχόμενα  τα κουμπιά ενός παιχνιδιού με ήχους με σκοπό να κατανοήσει πως αυτά λειτουργούν. Στο τέλος του πρώτου χρόνου τα παιδιά έχουν καταφέρει να εξερευνήσουν ενεργητικά το περιβάλλον τους. Στα προσχολικά χρόνια το εξερευνητικό παιχνίδι μειώνεται με σταδιακό τρόπο, αλλά επανέρχεται όταν το παιδί εξερευνά ένα καινούργιο παιχνίδι .

Τα δύο αυτά είδη εμφανίζονται στη βιβλιογραφία και σαν ενοποιημένη μορφή (Κnox ,2005).



·       Κατασκευαστικό παιχνίδι ( constructive play )


   Το κατασκευαστικό παιχνίδι είναι κυρίαρχο στην νηπιακή ηλικία και παραμένει, σε μικρότερο βέβαια βαθμό, μέχρι και την εφηβεία. Σε αυτό το είδος παιχνιδιού το παιδί χειρίζεται αντικείμενα-υλικά για να κατασκευάσει ή να δημιουργήσει ένα προϊόν π.χ. η συναρμολόγηση lego.


·       Συμβολικό παιχνίδι ( symbolic play )


   Το συμβολικό παιχνίδι αναπτύσσεται κατά το δεύτερο χρόνο της ζωής ενός παιδιού και είναι κυρίαρχο γύρω στα πέντε του χρόνια. Τα συμβολικά παιχνίδια είναι παιχνίδια αναπαράστασης(make-believe) και προσποίησης (pretend play) στα οποία κυριαρχεί η φαντασία, δηλαδή το παιδί χρησιμοποιεί σύμβολα για να αναπαραστήσει κάποιες πράξεις π.χ. αποδίδουν ιδιότητες σε ένα αντικείμενο, όπως « η κούκλα πεινάει ».



·        Κοινωνικό παιχνίδι ( social play )



    Το κοινωνικό παιχνίδι εμφανίζεται πολύ νωρίς και αφορά το παιχνίδι αλληλεπίδρασης ανάμεσα στη μητέρα και το βρέφος π.χ. χαμόγελα, γαργάλημα και από την ηλικία των 3 ετών και μετά τα παιδιά εμπλέκονται σε πιο περίπλοκα κοινωνικά παιχνίδια. Γενικά το κοινωνικό παιχνίδι ενσωματώνει την αλληλεπίδραση του παιδιού με άλλα άτομα, είτε αυτά είναι ενήλικες είτε συνομήλικοι, όπως π.χ. οι συμμαθητές του. Στα σχολικά χρόνια τα παιδιά συμμετέχουν σε περίπλοκες -κοινωνικά- δραστηριότητες παιχνιδιού, όπως το να αναπαριστούν ήρωες, να πηγαίνουν βόλτα με τα ποδήλατα παρέα με φίλους τους κ.τ.λ.


·       Παιχνίδια με κανόνες (games with rules )


   Τα παιχνίδια με κανόνες κυριαρχούν στην ηλικία των επτά με έντεκα χρόνων αλλά συνεχίζουν να εμφανίζονται σε όλη τη διάρκεια της ζωής. Τα παιχνίδια με κανόνες αποτελούν σημαντικό στάδιο για την κοινωνικοποίηση του  ατόμου, καθώς αναφέρονται σε συνεργατικά παιχνίδια που συνδέονται  με κανόνες οι οποίοι ή υπάρχουν ήδη ή κατασκευάζονται από τα ίδια τα παιδιά. Αυτοί οι κανόνες πρέπει να τηρούνται από όλα τα μέλη που συμμετέχουν στο παιχνίδι.  Ευρέως διαδεδομένο παράδειγμα παιχνιδιού με κανόνες αποτελούν τα επιτραπέζια παιχνίδια.

Ο Erikson (1950) περιγράφει τρία γενικά στάδια ανάπτυξης παιχνιδιού :


  • Αυτοκοσμικό : Ο κόσμος του εαυτού. Το παιδί εξερευνά το σώμα του και το σώμα της μητέρας του και επαναλαμβάνει συνεχώς μια δραστηριότητα που μπορεί να του φανεί ενδιαφέρουσα.
  • Μικροκοσμικό : Ένας κόσμος από μικρά παιχνίδια και αντικείμενα εύκολα στο χειρισμό. Το παιδί προτιμά το μοναχικό παιχνίδι και η ευχαρίστηση απορρέει από την απόκτηση δεξιοτεχνίας στο χειρισμό των παιχνιδιών.
  • Μακροκοσμικό : Το παιδί αρχίζει να εξερευνά τον κόσμο που μοιράζεται με τους άλλους.




Βιβλιογραφία

Τζονιχάκη, Ι., Μοροζίνη, Μ. & Πολίτης, Ι. (2012) Διδακτικές σημειώσεις: Eιδικές θεραπευτικές τεχνικές στην Εργοθεραπεία , Αθήνα.

Knox, S. (2005) Play. In J. Case-Smith (Ed), Occupational Therapy for Children, (5th ed), St. Louis: Mosby.   

Ann Cattanach (2003) Θεραπεία μέσω του Παιχνιδιού.
Πολιτάκη Μαρκέλλα Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια.
Μπατσή Ευτυχία, προπτυχιακή Εργοθεραπεύτρια.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου